ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE NR PN.4131.357.2019 WOJEWODY WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO z dnia 4 lipca 2019 r.
Działając na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r., poz. 506), stwierdzam nieważność uchwały Nr XI/63/2019 Rady Miejskiej w Dobrym Mieście z dnia 30 maja 2019 r. w sprawie zmiany nazwy i statutu samorządowej instytucji kultury Centrum KulturalnoBibliotecznego w Dobrym Mieście.
Uzasadnienie
Uchwałą, o której mowa na wstępie, Rada Miejska w Dobrym Mieście, na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym i art. 11 i 13 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej ( Dz. U. z 2018 r., poz. 1983 z późn. zm.), art. 18 ust. 4 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (Dz. U. z 2018 r., poz. 574 z późn. zm.) oraz art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2018 r. poz. 574 z późn. zm.), zmieniła nazwę i statut Centrum Kulturalno-Bibliotecznego w Dobrym Mieście.
W toku postępowania nadzorczego ustalono, że w przedmiotowej sprawie ma miejsce nie tylko zmiana nazwy i statutu ww. jednostki, ale faktycznie powstaje nowa jednostka, która będzie realizować zadania dotychczasowego Centrum Kulturalno-Bibliotecznego w Dobrym Mieście i likwidowanego uchwałą Nr XI/62/2019 Rady Miejskiej w Dobrym Mieście z dnia 30 maja 2019 r. Ośrodka Sportu i Rekreacji w Dobrym Mieście ( łącznie z przekazaniem pracowników do nowego podmiotu, na podstawie art. 23 (1) Kodeksu Pracy).
Przedmiotowa uchwała, w ocenie organu nadzoru, została podjęta bez podstawy prawnej, gdyż w świetle obowiązujących przepisów nie jest dopuszczalne połączenie w ramach jednego podmiotu, działalności z zakresu kultury, realizowanych w ramach Centrum Kulturalno-Bibliotecznego, z zadaniami z zakresu sportu.
Powyższe rozwiązanie narusza w szczególności ustawę z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. W art. 2 tej ustawy zostały wymienione dopuszczalne formy organizacji, w jakich mogą być prowadzone instytucje kultury, do których należą muzea, domy kultury, teatry, opery, świetlice oraz biblioteki wraz z ich zadaniami. Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy jednostki samorządu terytorialnego organizują działalność kulturalną, tworząc samorządowe instytucje kultury, dla których prowadzenie takiej działalności jest podstawowym celem statutowym.
Należy zauważyć, iż w świetle ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, o działalności instytucji kultury, decyduje wprawdzie wola organizatora, jednakże, w myśl orzecznictwa sądów administracyjnych, nie można podzielić poglądu, zgodnie z którym to jedynie wola organizatora decyduje o tym, jakie zadania będą przypisane tworzonej przez niego instytucji kultury, według jakich zasad taka instytucja będzie działała oraz według jakich reguł instytucja kultury będzie prowadziła swoją gospodarkę finansową.
Organizator nie może w sposób dowolny samodzielnie modyfikować zakresu działalności instytucji kultury. Tymczasem Rada Miejska w Dobrym Mieście, połączyła zadania gminnej instytucji kultury z zadaniami z zakresu sportu, wbrew przepisom ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
Na podkreślenie zasługuje również, istnienie istotnych różnic w sposobie finasowania ww. działalności,określonych przepisami ustawy o finansach publicznych.
Zgodnie z art. 14 pkt 7 i art. 219 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 869), zadania własne jednostki samorządu terytorialnego w zakresie kultury fizycznej i sportu, w tym utrzymywanie terenów rekreacyjnych mogą być wykonywane przez samorządowe zakłady budżetowe w ramach dotacji określanej na ten cel w uchwale budżetowej. Zakłady takie są jednostkami organizacyjnymi, nieposiadającymi osobowości prawnej.
Z kolei, ustawa o sporcie w art. 27 stanowi, że tworzenie warunków, w tym organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu stanowi zadanie własne jednostek samorządu terytorialnego. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może określić, w drodze uchwały, warunki i tryb finansowania zadania własnego, wskazując w uchwale cel publiczny z zakresu sportu, który jednostka ta zamierza osiągnąć (może także wspierać kulturę fizyczną na podstawie przepisów odrębnych).
W związku z powyższym, finansowanie przez gminę zadań z zakresu sportu może się odbywać bezpośrednio z budżetu gminy, w tym za pośrednictwem gminnego zakładu budżetowego, może być też realizowane w formie dotacji udzielanej innym podmiotom niezaliczonym do sektora finansów publicznych, którym zostaną powierzone zadania w trybie i na zasadach określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Natomiast samorządowe instytucje kultury, jako mające osobowość prawną, są odrębnymi od gminy podmiotami prawa, dysponują majątkiem, środkami trwałymi, samodzielnie gospodarują w ramach posiadanych środków, a organizator nie odpowiada za ich zobowiązania. Finansowanie instytucji kultury, jako odrębnych podmiotów odbywa się zatem na innych zasadach niż zadania z zakresu sportu. Tym samym, realizowanie w ramach jednego podmiotu zadań z obu wyżej wspomnianego zakresu jest niedopuszczalne.
Narusza to bowiem, w sposób wyżej opisany, przepisy ustawy o finansach publicznych Powyższe wskazuje, w ocenie organu nadzoru, na sprzeczność z prawem przedmiotowej uchwały.
Na poparcie powyższego stanowiska, należy wskazać na wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 października 2001 r., sygn. akt I SA 2197/2001; z dnia 4 kwietnia 2001 r., sygn. akt SA/Sz 2268/00; z dnia 5 grudnia 2001 r. sygn. akt SA/Sz 734/01; z dnia 7 marca 2012 r. sygn. akt II OSK 957/12.
Mając na uwadze powyższe rozstrzygnięto, jak na wstępie.
Od niniejszego rozstrzygnięcia przysługuje prawo wniesienia, za pośrednictwem Wojewody Warmińsko-Mazurskiego, skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie w terminie 30 dni od daty jego otrzymania.
z up. Wojewody Warmińsko-Mazurskiego Sławomir Sadowski Wicewojewoda Warmińsko-Mazurski Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego – 2 – Poz. 3452.
